Młoda Polska

w Europie nazywana raczej modernizmem, dekadentyzmem czy symbolizmem, nie jest tylko kolejną epoką literacką w dziejach polskiej kultury.

Tendencje w literaturze

Neoromantyzm

Kierunek określający tendencje znamienne dla modernizmu; indywidualizm i mistycyzm w ideologii oraz symbolizm jako środek ekspresji pisarskiej.

Symbolizm

Symbolizm – kierunek w poezji i sztukach plastycznych, powstały we Francji i Belgii w drugiej połowie XIX wieku, zakładał, że świat poznawany zmysłami (materialny) jest złudą skrywającą prawdziwy, idealny świat, którego zmysłami i rozumem nie można zinterpretować. Pojęć ze świata prawdziwego nie da się opisać za pomocą zwykłego języka, może to zrobić tylko symbol.

Ekspresjonizm

Ekspresjonizm – awangardowy prąd literacki, który pojawił się około 1910 roku w Niemczech i trwał do końca lat 20. XX wieku. Miał liczne odpowiedniki w literaturach narodowych Europy, ale nigdzie nie uzyskał takiego stopnia zaawansowania jak na niemieckim obszarze językowym.

Naturalizm

Naturalizm – metoda w literaturze i sztuce zmierzająca do wiernego, niemal fotograficznego naśladownictwa natury, mająca na celu ukazanie jej w pierwszej fazie rozwoju. Powstała we Francji w drugiej połowie XIX wieku.

Impresjonizm

Impresjonizm w literaturze – inspirowany dokonaniami malarstwa impresjonistycznego, kierunek w literaturze, narodzony w drugiej połowie XIX wieku we Francji i rozpowszechniony do początku wieku XX.

Polska odmiana modernizmu w literaturze, muzyce i sztuce polskiej przypadającego na lata 1890–1918.

Idea Młodej Polski

Młoda Polska to okres w historii literatury i sztuki przypadający na czas twórczości dwóch pokoleń – pisarzy urodzonych w latach 60. i 70. XIX wieku. Rozwijała się jako odpowiedź na sytuację ideową, filozoficzną, polityczną i artystyczną końca wieku, którą młodopolanie oceniali negatywnie.

Na powszechne nastroje zagrożenia, bezsilności i dekadencką postawę wielu twórców wpłynęło dodatkowo załamanie się machiny kapitalizmu i monarchii, zauważalne w wielu państwach europejskich – do głosu coraz częściej zaczęły dochodzić idee socjalistów. Przedstawiciele Młodej Polski obawiali się również, że działania władców imperialistycznych państw świata mogą doprowadzić cywilizację na skraj zagłady. Wszystko to sprawiło, że młodopolscy artyści nie ufali – w przeciwieństwie do pokolenia swych ojców spod znaku pozytywizmu – staremu porządkowi świata.

Główną inspirację przedstawiciele nowej epoki czerpali z filozofii Schopenhauera, Nietzschego i Bergsona – myślicieli, głoszących m.in. powinność czy wręcz obowiązek powszechnego „przewartościowania wartości”. Często w utworach młodopolskich artystów zauważyć można również wpływy immoralizmu i odmiennego niż klasyczne spojrzenia na estetykę. W latach 1900–1905 nastąpiły przemiany artystyczne i filozoficzne. Bunt modernistyczny i pesymizm zaczęły być wtórne. Leopold Staff ogłosił program poezji aktywnej i optymistycznej. Popularna stała się postać św. Franciszka z Asyżu. Nawet u najwybitniejszych nastąpiło odstąpienie od nastrojowości i nasilenie środków ekspresji.

Przedstawiciele

Młodej Polski

Tadeusz Boy-Żeleński

intelektualista i literat

Jan Kasprowicz

poeta, dramaturg, krytyk

Bolesław Leśmian

poeta, prozaik, krytyk

Kazimierz Przerwa-Tetmajer

poeta, nowelista, powieściopisarz

Stanisław Przybyszewski

pisarz, poeta, dramaturg

Władysław Reymont

pisarz, prozaik, nowelista

Leopold Staff

poeta, tłumacz, eseista

Stanisław Wyspiański

poeta, dramaturg, malarz, grafik

Stefan Żeromski

prozaik, publicysta, dramaturg

"W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies."